W Tesalonice Przeszli przez Amfipolis i Apolonię i przybyli do Tesaloniki , gdzie Żydzie mieli synagogę . Paweł według swego zwyczaju wszedł do nich i przez trzy szabaty rozprawiał z nimi . Na podstawie Pisma wyjaśniał i nauczał : « Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać . Jezus , którego wam głoszę , jest tym Mesjaszem ». Niektórzy z nich , a także pokaźna liczba pobożnych Greków i niemało znamienitych kobiet uwierzyło i przyłączyło się do Pawła i Sylasa . Wtedy zazdrośni Żydzi , dobrawszy sobie jakieś szumowiny z rynku , wywołali tłumne zbiegowisko , podburzyli miasto , naszli dom Jazona i szukali ich , aby stawić przed ludem . Nie znaleźli ich jednak . Wlekli więc Jazona i niektórych braci przed politarchów , krzycząc : « Ludzie , którzy podburzają cały świat , przyszli też tutaj , a Jazon ich przyjął . Oni wszyscy występują przeciwko rozkazom Cezara , głosząc , że jest inny król , Jezus » . Podburzyli tłum i politarchów , którzy tego słuchali , ale po wzięciu poręki od Jazona i innych , zwolnili ich . W Berei Natychmiast w nocy bracia wysłali Pawła i Sylasa do Berei . Kiedy tam przybyli , poszli do synagogi Żydów . Ci byli szlachetniejsi od Tesaloniczan , przyjęli naukę z całą gorliwością i codziennie badali Pisma , czy istotnie tak jest . Wielu też z nich uwierzyło , a także [ wiele ] wpływowych Greczynek i niemało mężczyzn . Gdy Żydzi z Tesaloniki dowiedzieli się , że również w Berei Paweł głosi słowo Boże , przyszli tam , podburzając tłumy i wzniecając rozruchy . Wtedy bracia natychmiast wysłali Pawła , aby szedł aż ku morzu . Sylas i Tymoteusz pozostali tam . Ci , którzy towarzyszyli Pawłowi , zaprowadzili go aż do Aten i powrócili otrzymawszy polecenie dla Sylasa i Tymoteusza , aby czym prędzej przyszli do niego . W Atenach . Mowa na Areopagu Czekając na nich w Atenach , Paweł burzył się wewnętrznie na widok miasta pełnego bożków . Rozprawiał też w synagodze z Żydami i z " bojącymi się Boga " i codziennie na agorze z tymi , których tam spotykał . Niektórzy z filozofów epikurejskich i stoickich rozmawiali z nim : « Cóż chce powiedzieć ten nowinkarz » - mówili jedni , a drudzy : - « Zdaje się , że jest zwiastunem nowych bogów » - bo głosił Jezusa i zmartwychwstanie . Zabrali go i zaprowadzili na Areopag , i zapytali : « Czy moglibyśmy się dowiedzieć , jaką to nową naukę głosisz ? Bo jakieś nowe rzeczy wkładasz nam do głowy . Chcielibyśmy więc dowiedzieć się , o co właściwie chodzi ». A wszyscy Ateńczycy i mieszkający tam przybysze poświęcają czas jedynie albo mówieniu o czymś , albo wysłuchiwaniu czegoś nowego . « Mężowie ateńscy - przemówił Paweł stanąwszy w środku Areopagu widzę , że jesteście pod każdym względem bardzo religijni . Przechodząc bowiem i oglądając wasze świętości jedną po drugiej , znalazłem też ołtarz z napisem : " Nieznanemu Bogu " . Ja wam głoszę to , co czcicie , nie znając . Bóg , który stworzył świat i wszystko na nim , On , który jest Panem nieba i ziemi , nie mieszka w świątyniach zbudowanych ręką ludzką i nie odbiera posługi z rąk ludzkich , jak gdyby czegoś potrzebował , bo sam daje wszystkim życie i oddech , i wszystko . On z jednego [ człowieka ] wyprowadził cały rodzaj ludzki , aby zamieszkiwał całą powierzchnię ziemi . Określił właściwie czasy i granice ich zamieszkania , aby szukali Boga , czy nie znajdą Go niejako po omacku . Bo w rzeczywistości jest On niedaleko od każdego z nas . Bo w Nim żyjemy , poruszamy się i jesteśmy , jak też powiedzieli niektórzy z waszych poetów : " Jesteśmy bowiem z Jego rodu " . Będąc więc z rodu Bożego , nie powinniśmy sądzić , że Bóstwo jest podobne do złota albo do srebra , albo do kamienia , wytworu rąk i myśli człowieka . Nie zważając na czasy nieświadomości , wzywa Bóg teraz wszędzie i wszystkich ludzi do nawrócenia , dlatego że wyznaczył dzień , w którym sprawiedliwie będzie sądzić świat przez Człowieka , którego na to przeznaczył , po uwierzytelnieniu Go wobec wszystkich przez wskrzeszenie Go z martwych ». Gdy usłyszeli o zmartwychwstaniu , jedni się wyśmiewali , a inni powiedzieli : « Posłuchamy cię o tym innym razem » . Tak Paweł ich opuścił . Niektórzy jednak przyłączyli się do niego i uwierzyli . Wśród nich Dionizy Areopagita i kobieta imieniem Damaris , a z nimi inni .
Amfipolis - miasto przy ujściu Strymonu do morza; miasto Apolonia leżało 46 km od Amfipolis, a Tesalonika to stolica prowincji Macedonii.
Tytuł urzędników w Tesalonice, potwierdzony przez inskrypcje znalezione w tym mieście.
Por.
;
.
Relacja skrócona i uproszczona. Wg
Paweł będąc jeszcze w Atenach, otrzymał złe wieści z Macedonii i dlatego posłał do Tesaloniki Tymoteusza, który - spełniwszy misję tesalonicką - wrócił już z Sylasem, lecz nie do Aten, tylko do Koryntu, gdzie przybył wcześniej Paweł (
).
Berea w Macedonii leżała na uboczu, z daleka od wielkiej drogi handlowej.
"Bojącym się Boga" - zob. przypis do
; "na agorze" - był to rynek stanowiący zarazem miejsce zebrań publicznych.
"Epikurejskich i stoickich" - dwie najżywotniejsze wówczas szkoły filozoficzne, dwie odmiany starożytnego materializmu; "nowinkarz" - termin spermologos jest trudny do oddania w języku polskim; dosł.: "zbieracz ziaren"; "zmartwychwstanie" - rzeczownik gr. anastasis sugerował imię żeńskiego bóstwa.
Wzgórze w pobliżu Akropolu, potem najwyższy trybunał ateński, który na nim odbywał swe posiedzenia.
Dosł.: "do uszu".
Por. 13n [-]
];
"Bardzo religijni" - nie wykluczony jest również sens ujemny tego wyrażenia: zabobonni.
Poganie w obawie, by się nie narazić jakiemuś nawet nie znanemu im bóstwu, budowali ołtarze także "nieznanym bogom". Fakt ten nadawał się doskonale do wykorzystania w przemówieniu Pawła. Wszystko, co powie Apostoł na temat Boga podczas tego wystąpienia, będzie miało charakter obrony wiary w jednego Boga.
Jest to tekst z hymnu Kleantesa do Zeusa oraz z poematu Aratosa z Soloi w Cylicji.
Grekom, którzy uważali ciało za więzienie duszy, trudno było przyjąć tę prawdę (por.
